Bagi orang Kedah, 'DUIT' membawa duamaksud utama, iaitu maksud 'umum' dan 'khusus'. Secara umum, 'duit' ialah suatu perkataan bahasa 'kolokial' (pertuturan harian), yang dikaitkan terus dengan kekayaan, harta atau nilai milikan seseorang. Orang yang mempunyai banyak harta dikatakan 'orang berduit' atau 'orang banyak duit'. Dalam hal ini perkataan 'duit' merupakan pengganti bagi perkataan harta kekayaan. Selain itu perkataan duit pula membawa erti sebagai 'alat bayaran' secara am, dan boleh disama-ertikan dengan 'wang', iaitu suatu perkataan yang dianggap baku dalam Bahasa Melayu sekarang, yang mempunyai maksud yang sama. Dalam hal ini, semua bentuk alat bayaran, sama ada logam atau kertas, dikatakan 'duit'.
Bagi orang Kedah, dalam penggunaan bahasa sekarang, perkataan 'wang' tidak digunakan dalam percakapan harian, tetapi digunakan dalam bahasa penulisan yang baku. Apabila seorang anak menagih wang dari ibunya dikatakan 'mintak duit', sebaliknya apabila seseorang menagih wang pinjaman dari sebuah institusi kewangan dikatakan 'memohon wang pinjaman'. Secara khusus pula, 'duit' mempunyai erti yang sama dengan perkataan 'sen' (Cent) iaitu nama bagi matawang pecahan yang digunakan di Malaysia sekarang.
Menurut Temple (1914), di Pulau Pinang (asalnya Kedah) orang menyebut 'DUIT' bagi mengganti perkataan 'CENT'. Manakala sebutan 'SUKU DUIT' digunakan bagi menggantikan perkataan DOIT (Tembaga keluaran Belanda).
Orang Kedah menyebut 'duit' bagi menyatakan wang pecahan, tetapi dalam jumlah yang tidak melebihi 20 sen. Jadi, 'satu sen' dikatakan 'seduit', 'lima sen' dikatakan 'lima duit', 'limabelas sen' dikatakan 'limabelas duit', 'setengah sen' dikatakan 'setengah duit', 'seperempat sen' dikatakan 'suku duit', tetapi 'sepuluh sen' tidak dikatakan 'sepuluh duit', kerana ia sudah mempunyai nama khusus iaitu 'sekupang", manakala '20 sen' dikatakan '2 kupang'. Jumlah '25 sen' pula dikatakan '2 kupang lima duit', tetapi sebaliknya 'limabelas sen' tidak pula dikatakan 'sekupang lima duit'.
Dalam Bahasa Melayu baku, perkataan 'duit' juga mempunyai maksud 'umum' yang lebih luas, iaitu perkataan yang sinonim dengan 'wang". Bagi maksud 'khusus', perkataan 'duit juga adalah sinonim bagi perkataan 'sen', tetapi penggunaannya agak berlainan daripada penggunaan dalam dialek Kedah. Misalnya, dalam Bahasa Melayu baku tidak digunakan perkataan 'dua kupang lima duit', melainkan'dua puluh lima sen' sahaja.
Walau pun penggunaan perkataan 'duit' sudah sangat sebati dalam bahasa Melayu amnya dan loghat Kedah khususnya, tetapi perkataan ini sebenarnya adalah perkataan asing. Perkataan ini boleh dikatakan 'baru' sahaja masuk ke dalam kosa kata Melayu, iaitu semenjak kedatangan penjajah. Perkataan 'duit' adalah nama bagi matawang pecahan yang beredar dalam zaman penjajahan Belanda. Dalam Bahasa Belanda ia dieja sebagai 'DOIT atau 'DUYT'. Pada mulanya, Doit adalah matawang tembaga pecahan yang ditempa untuk kegunaan di Negeri Belanda dalamtahun 1724. Kemudian, atas permintaan oleh Syarikat Hindia Timur Belanda (V.O.C.) maka ia dibuat khas untuk kegunaan ditanah jajahannya, dengan memasukkan monogram VOC padanya. Pada mulanya matawang jenis 'Doit' itu ditempah di Belanda sahaja tetapi kemudiannya dibuat pula dikilang matawang tempatan. Matawangtembaga 'doit' itu mula dikeluarkan dalam.tahun 1726.
'SATU DOIT' Tembaga Belanda yang Menjadi Asal-usul Perkataan DUlT Dalam Bahasa Melayu.
Matawang tembaga itu kebanyakannyadikeluarkan dalam beberapa bentuk, iaitu SATU DOIT dan SETENGAH DOIT. Adajuga jenis DUA DOIT, tetapi tidak banyak.
Pada peringkat awal, nilai Satu Dollar (Rixdolllar Belanda atau Spanish 8-Reales) adalah bersamaan dengan 60 Stiver Belanda. Manakala Satu Stiver pula dinilai sama dengan 4 Doit. Maka, Satu Dollaradalah bersamaan nilai dengan 240 Doit.
Pecahan Satu Dollar dapat juga dilihat sebagai Cent, iaitu jumlahnya 100 Cent. Maka, 240 Doit adalah sama nilai dengan 100 Cent. Dengan itu, nilai Satu Doit sebenarnya adalah kira-kira sama dengan ½ Cent (tepatnya 0.416 Cent).
Matawang tembaga jenis Doit itu laku di Batavia, Melaka, Ceylon, Cochin dan Coromandel di India. Semenjak itu sangat banyak matawang ini diedarkan di seluruh Nusantara, dan dalam masa yang panjang. Hingga tahun 1841, matawang tembaga yang dinamakan yang dinamakan 'DOIT' masih dikeluarkan. Dengan itu perkataan 'doit' telah menjadi sebati dalam ingatan masyarakat Melayu diseluruh pelosok negeri. Akhirnya perkataan 'doit' telah berubah menjadi perkataan 'umum' bagi maksud menyataka nperkataan kesemua jenis alat bayaran.
Sumber: Buku Sejarah Matawang Negeri Kedah dan Perlis
No comments:
Post a Comment